Misschien heb je de term weleens in je omgeving gehoord, of ben je de naam in het ziekenhuis tegengekomen: “de port-a-cath”, of PAC. Een geïmplanteerde katheter dat gebruikt wordt om bijvoorbeeld regelmatig medicijnen toe te dienen, zonder steeds in je aderen te prikken. Zo kan een port-a-cath bijvoorbeeld bij chemo worden gebruikt. In dit artikel zetten we alle informatie over de port-a-cath voor je op een rij.
Wat is een port-a-cath?
Wanneer je langdurige medicatie toegediend moet krijgen, er regelmatig bloed moet worden afgenomen of frequent een infuus moet ontvangen, zul je vaak naar het ziekenhuis moeten om geprikt te worden. Op termijn wordt dit steeds lastiger en pijnlijker. De behandelend arts kan dan een port-a-cath installeren. Bij het plaatsen wordt een klein doosje van twee centimeter in het lichaam geïmplanteerd (meestal op de borstkas), dat met een slangetje verbonden is met een grote ader. Dit reservoir wordt aan de andere kant verbonden met een speciale PAC naald, waar het infuus op kan worden aangesloten. Hierdoor hoef je nooit meer aangeprikt te worden.
De port-a-cath plaatsen
Omdat de PAC in je lichaam geplaatst wordt, gebeurt dit onder plaatselijke verdoving of onder narcose. De totale chirurgische ingreep duurt maar een half uur tot een uur. De chirurg maakt een snee in het bloedvat voor de katheter en een snee om het reservoir onder de huid te plaatsen. Hierna wordt alles met elkaar verbonden en de sneetjes worden na afloop gehecht. Je ziet en voelt een bobbel onder je huid. Vervolgens blijf je nog ongeveer twee uur in het ziekenhuis voor controle, waarna je naar huis mag en de PAC klaar is voor gebruik. Al met al een zeer korte ingreep.
Voor- en nadelen port-a-cath
Het grootste voordeel is wel het praktische gemak van de PAC natuurlijk. Je kunt er gewoon mee naar huis en de thuisverpleging kan de vloeistoffen toedienen, zodat je minder frequent naar het ziekenhuis hoeft. Laten we even kijken naar andere voordelen:
- Infectie: De kans op een infectie is aanzienlijk kleiner omdat de PAC onder de huid wordt geplaatst en niet blootstaat aan invloeden van buitenaf. Bij een Hickman katheter is het infectiegevaar vele malen groter.
- Irritatie: De aderen in de armen raken niet meer geïrriteerd door het toedienen van agressieve stoffen en raken niet meer verhard door het vele aanprikken. Omdat er nu helemaal niet meer hoeft te worden aangeprikt, ervaar je hiervan ook geen pijn meer.
- Leefcomfort: Met een PAC kun je gewoon zwemmen, douchen of in bad gaan. Je bent dus niet meer beperkt in je bewegingsvrijheid.
- Bloedafname: Naast het toedienen van vloeistoffen, kan de PAC ook gebruikt worden voor de afname van bloed. Ook dit scheelt weer extra prikken.
- Levensduur: Een port-a-cath, hoe lang mag deze na plaatsing blijven zitten? De PAC kan jarenlang zonder problemen blijven zitten, zelfs totdat de behandeling is afgelopen.
Zijn er dan geen nadelen aan een PAC? Jawel, om verstopping te voorkomen, moet de port-a-cath elke 4 weken worden doorgespoeld. Gelukkig kan de thuisverpleegkundige dit voor je doen. Tijdens het plaatsen bestaat er 1% kans op een klaplong en er kan een bloeduitstorting ontstaan, maar die verdwijnt vanzelf weer. Raakt de port-a-cath toch verstopt, of krijg je toch een ontsteking, dan zal de chirurg de port-a-cath weer onder lokale verdoving verwijderen.
Wil je weten wat de thuisverpleging voor jou kan betekenen nadat er een port-a-cath is geplaatst? Ga dan eens het gesprek aan met de dichtstbijzijnde dienst thuisverpleging die je vindt via de listings op deze website.