De thuiszorg en diabetes
In Vlaanderen leven gemiddeld 500000 mensen met de ziekte diabetes type 1 of type 2. Een andere naam voor deze ziekte is diabetes mellitus of suikerziekte. Mensen met diabetes, hebben teveel suiker in hun bloed. De thuiszorg verpleegkundige helpt diabetes patiënten o.a. met het innemen, of inspuiten, van medicijnen en het controleren van bloedwaarden.
Wat is diabetes?
Mensen hebben suikers, of glucose, nodig als energiebron. De alvleesklier zorgt voor de aanmaak van het hormoon insuline. Dankzij insuline, kunnen de suikers uit voeding worden opgenomen in onze cellen. Wanneer de alvleesklier te weinig, of helemaal geen, insuline meer aanmaakt, stapelen de suikers zich op en krijg je diabetes. Ook kan het lichaam minder gevoelig worden voor insuline. De meest voorkomende vormen van diabetes zijn:
- Diabetes type 1: Dit is een auto-immuunziekte die ongeneeslijk is. De alvleesklier maakt te weinig insuline aan of stopt met het aanmaken van insuline. Klachten beginnen acuut en verergeren binnen een aantal weken. Ongeveer 5 tot 10% van alle diabetespatiënten heeft type 1. Het ontstaat meestal bij kinderen en jong volwassenen en is erfelijk. Type 1 patiënten moeten levenslang insuline spuiten.
- Diabetes type 2: Ontstaat vanwege resistentie tegen insuline en een verminderde insuline aanmaak. De aanleg is erfelijk bepaald, maar het kan voorkomen worden door gezond te eten, overgewicht te voorkomen en regelmatig te bewegen. Overgewicht, roken en een ongezonde leefstijl verhogen het risico. Ongeveer 90 tot 95% van de diabetespatiënten heeft type 2. Het ontstaat meestal bij volwassenen. Insuline in de vorm van tabletten is de eerste start. Van type 2 kun je genezen.
Type 2 patiënten lopen vaak jaren rond zonder te weten dat ze lijden aan een ziekte. De symptomen als veel dorst hebben, veel drinken, overmatig plassen, een droge mond en vermoeidheid, verergeren met de jaren en vallen in het begin niet op. Pas wanneer wondjes slecht genezen of niet gevoeld worden, komen mensen terecht in een onderzoekstraject.
Thuiszorg en diabetes
De ziekte diabetes heeft een flinke impact op je bestaan. Je moet leren je bloedsuikerspiegel te stabiliseren, terwijl deze steeds verandert gedurende de dag. Wanneer tabletten niet afdoende zijn, moet je dagelijks insuline gaan injecteren. Hiervoor moet je eerst je bloedsuikers meten met hulp van een vingerprik. De diabetesverpleegkundige van de thuiszorg kan je helpen te leren omgaan met diabetes. Zo kan zij:
- Je aanleren hoe je jouw bloedsuikers meet.
- Je helpen met insuline inspuiten of orale medicatie klaarzetten.
- Voeten controleren op aanwezige wondjes.
- Advies geven over het aanpassen van de leefstijl.
- Eventueel je gewicht en bloeddruk monitoren.
In Vlaanderen heb je recht op ondersteuning vanuit het zorgsysteem. Dit bestaat uit het voortraject, het zorgtraject diabetes of de diabetesconventie. Het voortraject is voor type 2 patiënten met bloedsuikerverlagende pillen, die leefstijladviezen ontvangen. Het zorgtraject is voor mensen met een diabetes waarbij 1 tot 2 insuline inspuitingen per dag noodzakelijk zijn. De diabetesconventie is voor mensen waarbij de bloedglucosewaarden lastig te stabiliseren zijn. Specialistische begeleiding is in dit geval noodzakelijk.